Biblioteka Jagiellońska to jedna z nielicznych polskich bibliotek, która może się poszczycić bogatą kolekcją piśmienniczą, w postaci druków i manuskryptów, poświęconą szeroko rozumianej tematyce Orientu. Fakt ten dobitnie świadczy o wielowiekowej tradycji polskich zainteresowań Wschodem, jest też efektem zorganizowania przed stu laty na najstarszej polskiej uczelni – Uniwersytecie Jagiellońskim, studiów orientalistycznych. To w tej krakowskiej Alma Mater w 1919 roku orientalista – profesor Tadeusz Kowalski otrzymał Katedrę Filologii Orientalnej, od 1921 roku znanej pod nazwą Seminarium Filologii Orientalnej. Ta uniwersytecka jednostka naukowo-dydaktyczna w 1972 roku otrzymała status instytutu – Instytutu Filologii Orientalnej, który osiem lat temu zmienił nazwę na Instytut Orientalistyki.
Początkowo, kierowana przez profesora Kowalskiego krakowska orientalistyka obejmowała swym zakresem badawczo-dydaktycznym tylko Bliski Wschód, a wykładanymi językami były: arabski, perski i turecki. W latach 70. XX wieku w Instytucie Filologii Orientalnej utworzono Zakład Indianistyki, który miał zapewnić kontynuację studiów indologicznych podjętych już w XIX wieku na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z kolei na przełomie XX i XXI wieku pojawiły się w strukturze Instytutu nowe jednostki obejmujące swymi badaniami i programem dydaktycznym Japonię i Chiny.
Na księgozbiór Biblioteki Jagiellońskiej poświęcony tematyce wschodniej składają się nie tylko dzieła drukowane (starodruki i współczesne), ale też rękopiśmienne, pozyskane do bibliotecznych zbiorów zarówno z zasobów indywidualnych kolekcjonerów i badaczy, jak i z różnych polskich i zagranicznych instytucji. Trudno do dzisiaj oszacować całkowitą liczbę obiektów, które można zaklasyfikować jako tak zwane „orientalia”.
Wystawa „Orientalne skarby Biblioteki Jagiellońskiej” zgromadziła zaledwie kilkadziesiąt obiektów reprezentujących poszczególne specjalności Instytutu Orientalistyki. Tak więc, zebrano tu piśmiennictwo związane z Bliskim i Dalekim Wschodem: z Turcją, krajami arabskimi, Iranem, Indiami, Chinami i Japonią.
Polskie społeczeństwo otwarte na świat i inne kultury, interesowało się nie tylko sąsiadami, ale też odległymi kulturami ludów Wschodu. Dlatego polscy badacze, podróżnicy, misjonarze już w średniowieczu docierali do odległych orientalnych krain, pozostawiając niekiedy relacje z tych wypraw w formie zapisków, diariuszy, pamiętników, czy nawet obszernych traktatów. Często wyprawy te i ich opisy stawały się inspiracją do późniejszych badań naukowych.
Wśród prezentowanych obiektów, zarówno rękopiśmiennych jak i drukowanych, są między innymi: egzemplarze Koranu, słowniki, modlitewniki, diariusze, dzieła historyczne, opisy krain i różnych miejsc, traktaty, pamiętniki, mapy.
Różnorodność tematyczna i gatunkowa zebranych tu dzieł pokazuje niezwykłą wszechstronność zainteresowań Orientem, a bogata kolekcja orientaliów Biblioteki Jagiellońskiej jest niewątpliwie istotną częścią naszego dziedzictwa narodowego.
Ewa Siemieniec-Gołaś
kurator wystawy
W dniach 14-16 października 2019 uczestnicy konferencji "Languages and Civilisations" mogą zwiedzać wystawę w godzinach 11.30-14.00.